فیلم | هوشیار باشم؛ هنگام اجرای احکام بی‌اخلاقی نکنیم

به گزارش ایکنا، زهره اخوان‌مقدم، دانشیار دانشگاه علوم قرآنی تهران، در بخش دوم از مجموعه  مهندسی زندگی با تأکید بر اهمیت اخلاق در زندگی، گفت: علما می‌گویند معارف دین سه بخش است: اعتقادات، احکام و اخلاق. اما کدامیک مهم‌تر است؟ هر سه؛ شاید اخلاق پایه‌ای‌ترین مطلب باشد البته کسی نمی‎خواهد بگوید دو مورد دیگر مهم نیست اما اخلاق پایه‌ای‌تر است. متأسفانه روی بُعد اخلاق کمتر تکیه شده و بسیاری از ضربه‌هایی که می‌خوریم به این دلیل است که اخلاق در جامعه ما فراموش شده است.

وی در بخش چهارم مهندسی زندگی گفت:

خداوند به پیامبر(ص) فرمودند: «وَإِنَّكَ لَعَلىٰ خُلُقٍ عَظيمٍ؛ تو اخلاق عظیم و متعالی داری»؛ اخلاق به معنی خوی و سرشت فرد است، یعنی فرد هنگامی که می‌خواهد کاری انجام دهد، بدون تفکر و تأمل و به آسانی آن‌ را انجام می‌دهد. برای مثال افرادی که دست و دلباز هستند در وقت نیاز بدون تأمل و تفکر دست بخشش دارند و برعکس افرادی که خسیس هستند در هنگام نیاز به کمک بسیار معطل می‌کنند و در آخر کمکی نمی‎‌کنند. یا فرد حسود و کینه توز بدون تأمل و فکر به سراغ کینه‌توزی می‌رود.

دین اسلام برای انسان‌سازی آمده است، انسانی که متخلق به اخلاق رسول خدا(ص) باشد و کارهای نیکو را به آسانی و بدون تأمل و تفکر انجام دهد، فعل نیکو در سرشت و طبیعتش تعریف شده باشد.

از طرفی احکام در دین مقرراتی است که می‌خواهد افراد را به فعل نیکو نزدیک‌تر کند، اما نباید اینگونه باشد که ما صرفاً به انجام احکام توجه کنیم و در هنگام انجام احکام دچار بی‌اخلاقی شویم، چراکه در این صورت افعال ضد و نقیضی انجام می‌دهیم. 

همچنین اعتقادات مانند پلیس درونی ماست، برای مثال ما بر این باور هستیم که خداوند ما را می‌بیند و عالم دیگری وجود دارد که هرکسی باید پاسخگوی تمام اعمال خود در این دنیا باشد؛ این باور در وجود ما باعث می‌شود از انجام برخی کارها بپرهیزیم. بنابراین اعتقادات، اخلاق و احکام، سه ضلع رفتاری هر فرد را شکل می‌دهد.